Z końcem bieżącego roku upływa kadencja ławników wybranych w wyborach w 2019 r. na kadencję 2020-2023. Przy wyborach ławniczych zastosowanie mają przepisy rozdziału 7 ustawy z dnia 27 lipca 2001r. Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz. U. 2023 poz. 217 z późn. zm.). Kolegium Sądu Okręgowego w Tarnowie, na swym posiedzeniu w dniu 21 kwietnia 2023 roku ustaliło, iż do orzekania w Sądzie Rejonowym w Tarnowie w sprawach z zakresu prawa pracy konieczne jest wyłonienie 3 osób, a do orzekania w Sądzie Okręgowym w Tarnowie 2 osoby.
Zasady wyboru nowych ławników sądowych regulują przepisy ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (tj. Dz. U. z 2023 r., poz. 217 z późn. zm.).
Ławnikiem może być wybrany ten, kto:
- posiada obywatelstwo polskie i korzysta z pełni praw cywilnych i obywatelskich;
- jest nieskazitelnego charakteru;
- ukończył 30 lat;
- jest zatrudniony, prowadzi działalność gospodarczą lub mieszka w miejscu kandydowania co najmniej od roku;
- nie przekroczył 70 lat;
- jest zdolny, ze względu na stan zdrowia, do pełnienia obowiązków ławnika;
- posiada co najmniej wykształcenie średnie lub średnie branżowe.
Do orzekania w sprawach z zakresu prawa pracy ławnikiem powinna być wybrana osoba wykazująca szczególną znajomość spraw pracowniczych.
Ławnikami nie mogą być:
- osoby zatrudnione w sądach powszechnych i innych sądach oraz w prokuraturze;
- osoby wchodzące w skład organów, od których orzeczenia można żądać skierowania sprawy na drogę postępowania sądowego;
- funkcjonariusze Policji oraz inne osoby zajmujące stanowiska związane ze ściganiem przestępstw i wykroczeń;
- adwokaci i aplikanci adwokaccy;
- radcy prawni i aplikanci radcowscy;
- duchowni;
- żołnierze w czynnej służbie wojskowej;
- funkcjonariusze Służby Więziennej;
- radni gminy, powiatu i województwa.
Nie można być ławnikiem jednocześnie w więcej niż jednym sądzie.
Ławników do sądów okręgowych oraz do sądów rejonowych wybierają rady gmin, których obszar jest objęty właściwością tych sądów – w głosowaniu tajnym.
Kandydatów na ławników mogą zgłaszać radom gmin prezesi właściwych sądów, stowarzyszenia, inne organizacje społeczne i zawodowe, zarejestrowane na podstawie przepisów prawa, z wyłączeniem partii politycznych, oraz co najmniej pięćdziesięciu obywateli mających czynne prawo wyborcze, zamieszkujących stale na terenie gminy dokonującej wyboru, w terminie do dnia 30 czerwca ostatniego roku kadencji.
Zgłoszenie kandydatów na ławników dokonuje się na karcie zgłoszenia (uwaga nowy wzór). Wzór karty zgłoszenia zawarty jest w Rozporządzeniu Ministra Sprawiedliwości z dnia 9 czerwca 2011 r. w sprawie sposobu postępowania z dokumentami złożonymi radom gmin przy zgłaszaniu kandydatów na ławników oraz wzoru karty zgłoszenia – (Dz. U. z 2011 r., nr 121, poz. 693 z późn. zm.)
Do karty zgłoszenia dołącza się następujące dokumenty:
- informację o kandydacie z Krajowego Rejestru Karnego,
- oświadczenie kandydata, że nie jest prowadzone przeciwko niemu postępowanie o przestępstwo ścigane z oskarżenia publicznego lub przestępstwo skarbowe,
- oświadczenie kandydata, że nie jest lub nie był pozbawiony władzy rodzicielskiej, a także, że władza rodzicielska nie została mu ograniczona ani zawieszona,
- zaświadczenie lekarskie o stanie zdrowia kandydata, wystawione przez lekarza podstawowej opieki zdrowotnej w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 27 października 2017r. o podstawowej opiece zdrowotnej (Dz. U. z 2022r. poz. 2527), stwierdzające brak przeciwwskazań do wykonywania funkcji ławnika,
- dwa zdjęcia zgodnie z wymaganiami stosowanymi przy składaniu wniosku o wydawanie dowodu osobistego.
Wymienione dokumenty powinny być opatrzone datą nie wcześniejszą niż trzydzieści dni przed dniem zgłoszenia.
Dodatkowo do karty zgłoszenia należy dołączyć:
- aktualny odpis z Krajowego Rejestru Sądowego albo odpis lub zaświadczenie potwierdzające wpis do innego właściwego rejestru lub ewidencji – jeśli kandydata zgłasza stowarzyszenie lub inna organizacja społeczna lub zawodowa, zarejestrowana na podstawie przepisów prawa. Dokumenty te powinny być opatrzone datą nie wcześniejszą, niż 3 m-ce przed dniem zgłoszenia.
- imienną listę osób zgłaszających kandydata wraz z podaniem ich numeru PESEL, miejsca stałego zamieszkania i własnoręcznym podpisem każdej z tych osób – gdy zgłoszenia kandydata na ławnika dokonuje grupa pięćdziesięciu obywateli. Osobą uprawnioną do składania wyjaśnień w sprawie zgłoszenia kandydata jest osoba, której nazwisko zostało umieszczone jako pierwsze na liście.
Uprawnione podmioty mogą zgłaszać Radzie Gminy Lisia Góra kandydatów na ławników w terminie do dnia 30 czerwca 2023 r.
Rada Gminy Lisia Góra dokona wyboru ławników najpóźniej w październiku 2023r.
Karty zgłoszeń kandydatów na ławników można odbierać, po czym wypełnione składać w Urzędzie Gminy w Lisiej Górze, pok. 17 w godzinach urzędowania. Karty zgłoszenia oraz wzory oświadczeń dostępne są również na stronie internetowej Urzędu Gminy Lisia Góra oraz BIP Urzędu Gminy Lisia Góra. Informacje związane z wyborem ławników udzielane są w Urzędzie Gminy przy ul. 1 maja 7, 33-140 Lisia Góra – pok. 17, tel. 14 678-48-86, wew. 118.
Zgłoszenia kandydatów, które wpłynęły do rady gminy po upływie terminu określonego w art. 162 § 1 ustawy Prawo o ustroju sądów powszechnych, a także zgłoszenia, które nie spełniają wymagań formalnych określonych w art. 162 § 2-5, pozostawia się bez dalszego biegu. Przywrócenie terminu do zgłoszenia kandydatów jest niedopuszczalne.