Miejscowość Lisia Góra – jednostka administracyjna: wieś sołecka i siedziba parafii – leży w powiecie tarnowskim, województwie małopolskim w gminie Lisia Góra. Jest ona położona na małym wzniesieniu (259 mn.p.m.) w odległości około 10 km na północ od Tamowa. Od wschodu sąsiaduje ze wsią Stare Żukowice od południa z Brzozówką i Zaczarniem, od zachodu ze wsiami Smigno, Kobierzyn, a od północy z Brniem oraz powiatem dąbrowskim.

Historia miejscowości Lisia Góra.

Lisia Góra należy do najstarszych miejscowości w powiecie tarnowskim. Osada na wzniesieniu, górującym nad okolicą, istniała zapewne już we wczesnym średniowieczu Prawdopodobnie znajdował się tu niewielki obronny gród, a z biegiem czasu wyrosła przy nim osada służebna.
Pierwsza wzmianka o Lisiej Górze pochodzi z 1354 roku i zawarta jest w przywileju Kazimierza Wielkiego. Miejscowa tradycja wywodzi nazwę wsi od obecności dużej liczby lisów w okolicznych lasach. Niestety, dziś po przepastnych borach nic prawie nie pozostało. Inna hipoteza mówi o pochodzeniu nazwy od nazwiska właściciela dóbr, nieznanego nam Lisa, gospodarującego w dworze posadowionym na wzgórzu.
Lisia Góra, podobnie jak wiele wsi podtarnowskich w XIV wieku, należała do królewszczyzn i była zarządzana przez administratorów królewskich. Potomkowi Spicymira Leliwity, pana Tamowa i Melsztyna, Janowi Jalidusowi z Tarnowa, nadał król Władysław Jagiełło w 1386 r. wsie Lisią Górę, Żukowice, Luszowice i Zdziarzec. Odtąd Lisia Góra i przyległe miejscowości znalazły się we władaniu Tarnowskich. Przy podziale dóbr pomiędzy starszą i młodszą linią Tarnowskich Lelewitów, Rafał z Tarnowa otrzymał w 1448 roku Lisią Górę, Śmigno, Żukowice, Pawęzów oraz Krzyż. PóĄniej Lisia Góra przeszła w ręce Jana Amora z Tarnowa i jego syna hetmana Jana Tarnowskiego. Ten okres nazwany jest złotym wiekiem, gdyż nastąpił wówczas głęboki rozwój tych obszarów. Powstała wtedy m.in. Szkoła Parafialna w Lisiej Górze usytuowana w zachodniej stronie wsi i samego Tarnowa. Jednak póĄniej wieś przechodziła z rąk do rąk. Lisia Góra ucierpiała również bardzo podczas najazdu szwedzkiego. Kolejnym właścicielem Tarnowa i wsi podtarnowskich, z terenem gminy Lisia Góra włącznie, został w 1729 roku Paweł Karol Sanguszko wywodzący się z litewskiego rodu Sanguszków. Nowi właściciele przyczynili się do zbudowania w Lisiej Górze w 1728 roku barokowego kościoła w miejsce dotychczasowego drewnianego. W tej świątyni przechowywane są metryki od 1656 roku. Jednak władanie Sanguszko nie przyniosło żadnej poprawy bytu mieszkańców, co więcej przyczyniło się do wyostrzenia systemu feudalnego. Poprzez to w Lisiej Górze narastała niechęć do rodu Sanguszków.
Niszczące powodzie, nieurodzaj w 1854 roku spowodowały głód we wsiach galicyjskich. Tymczasem Austriacy obwód tarnowski obciążyli wielkimi podatkami, a szlachta wieloma powinnościami i pięciodniową pańszczyzną w tygodniu. Toteż w świadomości chłopów utrwaliło się przekonanie, że pan jest ich głównym wrogiem, a nie dwór cesarski w Wiedniu. Stwarzało to groźbę starcia się gromad wiejskich z dworem szlacheckim. Zbrojne wystąpienia doprowadziły do powstania i palenia, rabowania dworów, mordowania ich właścicieli, dzierżawców, a nawet księży. W czasie rabacji, w cyrkule tarnowskim, zginęło łącznie 449 osób. W nieodległej od Lisiej Góry – Starej Jastrzębce śmierć poniosło 9 osób, w Bmiu – 2 osoby, a w Łukowej – 2 osoby. Rabacja galicyjska przyniosła smutne następstwa pogłębiając przepaść między wsią i dworem.

W 1857 roku Lisia Góra liczyła 1606 mieszkańców. Ożywienie nastrojów patriotycznych nastąpiło z chwilą wybuchu powstania styczniowego. Lisia Góra znajdowała się na szlaku oddziałów ochotników, werbowanych m.in. w Tarnowie i udających się za Wisłę, do Królestwa, by walczyć z zaborcą. Tarnów i okolice były ośrodkiem pomocy w postaniu. Stąd przerzucano broń, amunicję, zaopatrzenie i żywność. W czerwcu 1863 roku zorganizowano dużą grupę powstańczą dowodzoną przez gen. Jordana, w której skład wchodzili również ochotnicy z Lisiej Góry i pobliskich miejscowości.
Schyłek XIX wieku po załamaniu przyniósł klęskę powstania. Jednocześnie nastąpienie ożywienie gospodarcze i społeczne. Przyniosło to utworzenie w Lisiej Górze Ochotniczej Straży Ogniowej. Zaczął się rozwijać ruch spółdzielczy i samorządowy, powstały zręby instytucji finansowych wspierających rolników. W 1905 roku do Rady Powiatowej w Tarnowie wybrano mieszkańca gminy – Stanisława Zauchę. Fakt ten stał się impulsem do spontanicznego organizowania towarzystw i instytucji ) kółka rolnicze. Kasy Stefczyka )„ działających na rzecz podniesienia poziomu rolnictwa i rzemiosła. W 1906 r. zbudowano linię kolejową Tarnów – Szczucin, przebiegającą przez zachodnie krańce gminy.

Symptomy rozwoju przerwała brutalnie I wojna światowa. Przez płaską nizinę, zamkniętą od zachodu korytem Dunajca, a od północy – Wisłą, front przetaczał się trzykrotnie. Straty i zniszczenia były szczególnie dotkliwe w gęsto zaludnionych i zabudowanych obszarach.

Pod koniec września 1914 roku, Austriacy, po szeregu klęsk we wschodniej Galicji, wycofali się za linię Dunajca i tarnowskie znalazło się w rękach rosyjskich jednak kontrofensywa doprowadziła do ponownego odzyskania tych ziem przez Austriaków. Powstało wówczas wiele cmentarzy wojennych io na terenie Gminy Lisia Góra znajduje się l – w Lisiej Górze. Odzyskanie niepodległości przyniosło upragniony pokój, jednak wsie podtamowskie były zniszczone, szerzyły się choroby, panował głód. Z trudem powracało do nich życie, z mozołem likwidowano skutki wojny. W okresie międzywojennym sytuacja Lisiej Góry niewiele się zmieniła. Powszechna była emigracja zarobkowa.
Postacią, która w tym okresie przeszła do historii wsi był pochodzący z Lisiej Góry, ks. Józef Kaziród, poseł na Sejm, który zmienił nazwisko na Lubelski.

Pod koniec lat trzydziestych uwidoczniła się poprawa warunków materialnych mieszkańców, wznoszono nowe domy, rozwijał się handel, zbudowano drogę łączącą Tarnów z Dąbrową tarnowską i Szczuciem.
Nadeszła jednak II wojna światowa, niwecząc wszelkie osiągnięcia krótkiego okresu pokoju. Na początku września 1939 r. cofająca się Armia Kraków toczyła zacięte, krwawe walki z Niemcami, broniąc m.in. przepraw na Dunajcu. Po przełamaniu polskiego oporu, kolumny hitlerowskie ruszyły w kierunku wschodnim, zorganizowana obrona przestała istnieć, poszczególne oddziały walczyły w odosobnieniu, ponosząc ogromne straty. Krótka, gwałtowna bitwa rozegrała się też w okolicach Lisiej Gór, gdzie czoła najeĄdĄcom stawił batalion piechoty pod dowództwem majora Łacińskiego. Został on rozbity, ponosząc ciężkie straty.
Lisia Góra, jak i okoliczne wsie, złożyła ofiarę krwi w czasie okupacji, walcząc przeciwko okupantowi i stając się ważnym ośrodkiem ruchu oporu w ziemi tarnowskiej. Tutaj znajdowała się komórka wojskowa grupy oraz placówki tarnowskiego obwodu Armii Krajowej. Działała również Narodowa Organizacja Wojskowa.